Trong văn hóa phương Đông, có nhiều ngày lễ mang ý nghĩa sâu sắc gắn liền với các con số đẹp và tiết khí trong năm. Một trong số đó là Tết Trùng Cửu. Vậy ngày trùng cửu là gì, có nguồn gốc từ đâu và bao gồm những phong tục đặc sắc nào? Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện, giúp bạn hiểu rõ hơn về ngày lễ độc đáo và giàu giá trị nhân văn này.
Giải mã ngày trùng cửu là gì
Ngày Trùng Cửu, hay Tết Trùng Cửu, là một ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa Á Đông, diễn ra vào mùng 9 tháng 9 Âm lịch hằng năm. Tên gọi Trùng Cửu (重九) mang ý nghĩa rất đặc biệt, được ghép từ hai chữ Hán:
- Trùng (重) có nghĩa là lặp lại, lặp đi lặp lại.
- Cửu (九) là số 9, con số dương lớn nhất.
Vì vậy, Trùng Cửu chỉ ngày có hai số 9 lặp lại, tượng trưng cho sự may mắn, viên mãn và trường cửu. Trong tiếng Hán, Cửu (九) còn đồng âm với từ Cửu (久) nghĩa là lâu dài, vĩnh cửu, càng làm tăng thêm ý nghĩa tốt lành cho ngày này.
Ngày lễ này còn có các tên gọi khác như Tết Trùng Dương, Tết hoa cúc hay Tết người cao tuổi. Mỗi tên gọi đều gắn liền với một ý nghĩa và phong tục riêng, phản ánh sâu sắc Tết Trùng Cửu của người Trung Quốc và các nước đồng văn.
Nguồn gốc và ý nghĩa sâu sắc của tết trùng cửu
Ý nghĩa của Tết Trùng Cửu bắt nguồn từ triết lý Âm Dương trong Kinh Dịch của Trung Hoa cổ đại. Theo học thuyết này, số lẻ được coi là số dương, mang năng lượng tích cực và mạnh mẽ. Ngược lại, số chẵn được xem là số âm.
Số 9 là số dương lớn nhất trong dãy số từ 1 đến 9, vì vậy nó được xem là con số cực dương, mang trong mình năng lượng đỉnh cao và sự tốt lành. Ngày 9 tháng 9, với hai số 9 lặp lại, tạo ra một nguồn năng lượng dương vô cùng thịnh vượng, biểu trưng cho sự trường thọ và may mắn.
Bên cạnh đó, sự tích về ngày này còn gắn liền với câu chuyện của một người tên là Hoàn Cảnh. Tương truyền, ông được thần tiên báo mộng về một trận đại dịch sắp xảy ra. Để tránh nạn, cả gia đình ông phải lên núi cao, mang theo túi đựng lá thù du và uống rượu hoa cúc. Nhờ làm theo lời dặn, gia đình ông đã bình an vô sự, từ đó các phong tục này ra đời để cầu mong sức khỏe.
Những phong tục truyền thống trong ngày trùng cửu
Vào ngày Tết Trùng Cửu, người dân ở các nước Á Đông thường thực hiện nhiều phong tục đặc sắc. Các hoạt động này đều nhằm cầu mong sức khỏe, bình an và sự trường thọ cho gia đình, bắt nguồn từ những điển tích xưa.
Leo núi (Đăng cao)
Đây là hoạt động đặc trưng và phổ biến nhất. Việc leo lên núi cao (đăng cao – 登高) không chỉ mang ý nghĩa tránh xa tà khí như trong sự tích Hoàn Cảnh. Nó còn mang hàm ý vươn tới một vị trí cao hơn, một cuộc sống tốt đẹp và thăng tiến. Hơn nữa, tháng 9 âm lịch là mùa thu, thời tiết mát mẻ, rất thích hợp cho các hoạt động ngoài trời.
Uống rượu hoa cúc và thưởng cúc
Tháng 9 là mùa hoa cúc nở rộ, một loài hoa biểu tượng cho sự thanh cao và trường thọ. Người xưa tin rằng uống rượu hoặc trà hoa cúc trong ngày này giúp giải trừ tai ách và kéo dài tuổi thọ. Tìm hiểu về undefined sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về văn hóa này.
Ăn bánh Trùng Cửu
Bánh Trùng Cửu (重阳糕) là một món ăn không thể thiếu trong dịp này. Trong tiếng Hán, từ bánh (糕 – gāo) đồng âm với từ cao (高 – gāo). Việc ăn bánh mang ý nghĩa tượng trưng cho sự vươn lên, đạt được những thành tựu mới trong cuộc sống, tương tự ý nghĩa của việc leo núi.
Tết trùng cửu trong văn hóa đương đại
Ngày nay, dù không còn phổ biến tại Việt Nam như Tết Nguyên Đán, Tết Trùng Cửu vẫn giữ một vị trí quan trọng trong văn hóa. Đặc biệt tại Trung Quốc, ý nghĩa của ngày này đã được mở rộng và phát triển mạnh mẽ. Nhiều người vẫn quan tâm tìm hiểu ngày trùng cửu là gì và các phong tục liên quan.
Từ năm 1989, chính phủ Trung Quốc đã chính thức chọn ngày 9 tháng 9 Âm lịch làm Ngày lễ cho người cao tuổi (老人节). Quyết định này xuất phát từ ý nghĩa cốt lõi của Trùng Cửu là cầu mong sự trường thọ. Trong tiếng Hán, cửu (九) đồng âm với cửu (久) trong vĩnh cửu. Do đó, ngày này trở thành dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo và quan tâm đến ông bà, cha mẹ.
Tại Việt Nam, Tết Trùng Cửu chủ yếu được biết đến qua thơ ca và văn học cổ. Việc tìm hiểu về ngày lễ này giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về những giá trị nhân văn. Nó cũng cho thấy triết lý sống của người xưa vẫn còn giá trị đến ngày nay.
Ngày Trùng Cửu không chỉ đơn thuần là ngày 9 tháng 9 Âm lịch mà còn hàm chứa những giá trị văn hóa, triết lý sâu sắc về sự trường thọ, lòng hiếu thảo và mong ước về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Hiểu về ngày lễ này là cách chúng ta kết nối với di sản tinh thần của cha ông, làm giàu thêm vốn kiến thức văn hóa cho bản thân. Để khám phá thêm nhiều nét đẹp trong văn hóa Trung Hoa, hãy truy cập Tự Học Tiếng Trung và cùng chúng tôi tìm hiểu nhé.
