Các tỉnh của Trung Quốc gồm 23 tỉnh (theo cách gọi hành chính của Đại Lục, tính cả Đài Loan), cùng với 5 khu tự trị, 4 thành phố trực thuộc trung ương và 2 đặc khu hành chính. Dưới đây là danh sách kèm Hán tự, Pinyin và mẹo ghi nhớ nhanh.
Khái niệm & cấu trúc cấp “tỉnh”
Cấp tỉnh (省级/省级行政区) trong hệ thống Trung Quốc gồm:
(1) 省 tỉnh
(2) 自治区 khu tự trị
(3) 直辖市 thành phố trực thuộc trung ương
(4) 特别行政区 đặc khu hành chính.
Con số tổng quan: 23 tỉnh* + 5 khu tự trị + 4 trực thuộc trung ương + 2 đặc khu.
*Ghi chú: “23 tỉnh” là cách tính theo Đại Lục, gồm 台湾 Táiwān. Bài viết dùng thuật ngữ trung tính – giáo dục để thuận tiện học tiếng.
Bảng tên 23 tỉnh
| Tỉnh (Việt) | Hán tự | Pinyin |
|---|---|---|
| An Huy | 安徽 | ānhuī |
| Phúc Kiến | 福建 | fújiàn |
| Cam Túc | 甘肃 | gānsù |
| Quảng Đông | 广东 | guǎngdōng |
| Quý Châu | 贵州 | guìzhōu |
| Hải Nam | 海南 | hǎinán |
| Hà Bắc | 河北 | héběi |
| Hắc Long Giang | 黑龙江 | hēilóngjiāng |
| Hà Nam | 河南 | hénán |
| Hồ Bắc | 湖北 | húběi |
| Hồ Nam | 湖南 | húnán |
| Giang Tô | 江苏 | jiāngsū |
| Giang Tây | 江西 | jiāngxī |
| Cát Lâm | 吉林 | jílín |
| Liêu Ninh | 辽宁 | liáoníng |
| Thanh Hải | 青海 | qīnghǎi |
| Sơn Đông | 山东 | shāndōng |
| Sơn Tây | 山西 | shānxī |
| Thiểm Tây (Shaanxi) | 陕西 | shǎnxī |
| Tứ Xuyên | 四川 | sìchuān |
| Vân Nam | 云南 | yúnnán |
| Chiết Giang | 浙江 | zhèjiāng |
| Đài Loan* | 台湾 | táiwān |
Các đơn vị “cấp tỉnh” khác
5 khu tự trị (自治区):
Nội Mông 内蒙古 nèi měnggǔ · Quảng Tây 广西 guǎngxī · Tây Tạng 西藏 xīzàng · Ninh Hạ 宁夏 níngxià · Tân Cương 新疆 xīnjiāng.
4 thành phố trực thuộc (直辖市):
Bắc Kinh 北京 běijīng · Thượng Hải 上海 shànghǎi · Thiên Tân 天津 tiānjīn · Trùng Khánh 重庆 chóngqìng.
2 đặc khu hành chính (特别行政区):
Hồng Kông 香港 xiānggǎng · Ma Cao 澳门 àomén.
Cách áp dụng nhanh / mẹo ghi nhớ
Chia vùng để học:
- Đông Bắc (东北): Liêu Ninh, Cát Lâm, Hắc Long Giang.
- Hoa Bắc (华北): Hà Bắc, Sơn Tây, Thiểm Tây, Bắc Kinh, Thiên Tân, Nội Mông.
- Hoa Đông (华东): Sơn Đông, Giang Tô, An Huy, Chiết Giang, Phúc Kiến, Thượng Hải, Giang Tây.
- Trung Nam (华中/华南): Hà Nam, Hồ Bắc, Hồ Nam, Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam.
- Tây Nam (西南): Tứ Xuyên, Trùng Khánh, Quý Châu, Vân Nam, Tây Tạng.
- Tây Bắc (西北): Cam Túc, Thanh Hải, Ninh Hạ, Tân Cương, Thiểm Tây.
Phân biệt dễ nhầm:
- Sơn Tây 山西 (shānxī) vs Thiểm Tây 陕西 (shǎnxī) → khác thanh điệu ā/ǎ; tiếng Anh viết Shanxi/Shaanxi.
- Hà Bắc 河北 (phía Bắc Hoàng Hà) vs Hà Nam 河南 (phía Nam Hoàng Hà).
Mẫu câu thông dụng khi nói về địa danh:
A 位于 B (A nằm ở B), A 靠近 B (A gần B), A 的省会是 C (tỉnh lỵ của A là C).
Mẹo đọc Pinyin nhanh:
x đọc gần “s” bật hơi nhẹ (xīzàng), q gần “ch” mảnh (qīnghǎi), zh gần “tr” (zhèjiāng).
Gắn với cảnh quan/ẩm thực để nhớ:
Tứ Xuyên (đồ cay), Quảng Đông (dim sum), Vân Nam (trà & đa dân tộc), Hải Nam (biển).
Ví dụ ngắn (kèm Pinyin + dịch)
四川在中国西南部。
Sìchuān zài Zhōngguó xīnán bù. → Tứ Xuyên nằm ở Tây Nam Trung Quốc.
北京是直辖市，不属于任何省。
Běijīng shì zhíxiáshì, bù shǔyú rènhé shěng. → Bắc Kinh là thành phố trực thuộc, không thuộc tỉnh nào.
我想去云南和广西旅行。
Wǒ xiǎng qù Yúnnán hé Guǎngxī lǚxíng. → Mình muốn đi du lịch Vân Nam và Quảng Tây.
青海毗邻甘肃和四川。
Qīnghǎi pílín Gānsù hé Sìchuān. → Thanh Hải giáp Cam Túc và Tứ Xuyên.
Gợi ý lộ trình tự học theo mục tiêu
- Du lịch – giao tiếp: ưu tiên tên vùng + thành phố lớn (Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Trùng Khánh) và các tỉnh du lịch phổ biến (Tứ Xuyên, Vân Nam, Chiết Giang, Hải Nam).
- Đọc báo – dữ liệu: nắm phân cấp hành chính (省/自治区/直辖市/特别行政区) để hiểu bối cảnh tin tức.
- Thi cử – học thuật: học Hán tự + Pinyin của 23 tỉnh, phân biệt 山西/陕西, luyện đặt câu A 位于 B.
Tóm tắt nhanh
- Các tỉnh của Trung Quốc: 23 tỉnh (theo cách gọi Đại Lục, gồm 台湾), cùng 5 khu tự trị, 4 trực thuộc trung ương, 2 đặc khu.
- Hãy học theo vùng địa lý, kết hợp Hán tự + Pinyin + gợi nhớ văn hoá để ghi nhớ bền vững.
Bạn đã nắm hệ thống các tỉnh của Trung Quốc và cách đọc Hán tự–Pinyin cơ bản. Theo dõi Tự Học Tiếng Trung để nhận bài mới và tiếp tục mở rộng vốn địa danh!
