Vào tháng 7 âm lịch hằng năm, không khí lãng mạn xen lẫn chút buồn man mác của ngày lễ Thất Tịch lại về. Nhiều người biết đến ngày này qua câu chuyện tình yêu cảm động nhưng ít ai hiểu rõ nguồn gốc lễ thất tịch thực sự bắt nguồn từ đâu và mang những ý nghĩa văn hóa sâu sắc nào. Bài viết này sẽ cùng bạn giải mã toàn bộ câu chuyện đằng sau ngày lễ đặc biệt này.
Truyền thuyết Ngưu Lang Chức Nữ câu chuyện tình yêu vượt giải ngân hà
Nguồn gốc lễ Thất Tịch từ câu chuyện tình yêu kinh điển
Cội nguồn của ngày lễ Thất Tịch bắt nguồn từ một trong tứ đại truyền thuyết dân gian Trung Quốc, một câu chuyện tình yêu bi thương nhưng vĩnh cửu. Chuyện kể về chàng chăn bò Ngưu Lang hiền lành, chất phác và tiên nữ Chức Nữ, con gái út của Ngọc Hoàng chuyên dệt mây ngũ sắc. Nhờ duyên phận, họ gặp gỡ, yêu nhau say đắm và xây dựng một gia đình hạnh phúc bên hai người con.
Tuy nhiên, hạnh phúc của họ không được bao lâu thì bị phát hiện. Vương Mẫu Nương Nương vô cùng tức giận vì tiên phàm kết duyên, đã ép Chức Nữ quay về thiên đình. Để ngăn Ngưu Lang đuổi theo, bà dùng trâm vàng vạch một đường tạo ra Sông Ngân hà mênh mông, chia cắt đôi uyên ương.
Tình yêu bất diệt của họ đã làm cảm động vạn vật. Đàn quạ bèn kết thành cầu Ô Thước để giúp họ đoàn tụ. Ngọc Hoàng cũng động lòng, cho phép họ gặp nhau mỗi năm một lần vào ngày 7 tháng 7 Âm lịch. Ngày này từ đó đã trở thành biểu tượng cho lòng chung thủy, là khởi nguồn cho ngày lễ tình nhân ở Trung Quốc.
Từ truyền thuyết đến ngày lễ văn hóa tại Trung Quốc
Lễ Thất Tịch và những phong tục văn hóa độc đáo
Từ câu chuyện tình yêu cảm động, ngày 7 tháng 7 âm lịch đã trở thành lễ Thất Tịch, còn được biết đến với tên gọi Lễ hội Khất Xảo. Đây không chỉ là ngày tưởng nhớ tình yêu mà còn là dịp để các cô gái trẻ cầu mong Chức Nữ ban cho sự khéo léo và một cuộc hôn nhân viên mãn. Nguồn gốc lễ Thất Tịch vì thế gắn liền với những tín ngưỡng dân gian sâu sắc trong văn hóa Trung Quốc.
Vào ngày này, phụ nữ xưa thường thực hiện nhiều nghi lễ tinh tế để thể hiện mong ước của mình. Các hoạt động này phản ánh rõ nét vai trò và phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội cũ.
- Xuyên kim khất xảo: Thi xâu bảy cây kim dưới ánh trăng, người hoàn thành nhanh nhất được xem là người có đôi tay tài hoa nhất.
- Bái Chức Nữ: Lập hương án với hoa quả, trà và bánh để cúng bái, cầu mong kỹ năng dệt vải và may vá tinh thông.
- Nhuộm móng tay: Dùng nước cốt từ hoa phượng tiên để nhuộm đỏ móng tay, một cách làm đẹp và cầu may mắn trong tình duyên.
Những phong tục này đã biến Thất Tịch từ một truyền thuyết trở thành một ngày hội văn hóa quan trọng, mang đậm màu sắc lãng mạn trong đời sống tinh thần người dân.
Lễ thất tịch du nhập vào văn hóa Việt Nam như thế nào
Dấu ấn Thất Tịch trong văn hóa Việt
Theo dòng chảy văn hóa, lễ Thất Tịch từ Trung Quốc đã lan tỏa đến Việt Nam và được biết đến với tên gọi dân dã là ngày ông Ngâu bà Ngâu. Câu chuyện tình yêu này được người Việt kể lại với nhiều dị bản, mang đậm bản sắc địa phương nhưng vẫn giữ trọn vẹn ý nghĩa về lòng chung thủy. Đây là một minh chứng cho sự giao thoa văn hóa lâu đời giữa hai quốc gia.
Tại Việt Nam, người xưa tin rằng những cơn mưa bất chợt vào ngày 7 tháng 7 âm lịch là nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ. Cơn mưa này được gọi là mưa ngâu, tượng trưng cho nỗi buồn ly biệt và niềm hạnh phúc đoàn tụ ngắn ngủi. Khác với Trung Quốc, các nghi lễ cầu khéo léo không phổ biến, thay vào đó, người Việt xem đây là dịp để tưởng nhớ một câu chuyện tình đẹp và cảm nhận những cảm xúc lãng mạn, sâu lắng.
Ý nghĩa và các hoạt động trong ngày thất tịch hiện đại
Ý nghĩa Thất Tịch trong đời sống hiện đại
Ngày nay, lễ Thất Tịch đã khoác lên mình một tấm áo mới, đặc biệt trong giới trẻ. Dù nguồn gốc lễ Thất Tịch vẫn được trân trọng, ngày này không còn nặng về nghi lễ mà đã trở thành Ngày lễ tình nhân của châu Á. Đây là dịp để các cặp đôi thể hiện tình cảm qua những hoạt động hiện đại và gần gũi hơn, mang ý nghĩa cầu chúc cho tình yêu bền vững.
Ăn chè đậu đỏ cầu duyên
Một trào lưu phổ biến nhất tại Việt Nam là ăn chè đậu đỏ để cầu duyên. Theo quan niệm dân gian, màu đỏ của đậu tượng trưng cho sự may mắn và tình yêu nồng cháy. Người độc thân ăn món này với hy vọng sẽ sớm tìm được một nửa của mình. Trong khi đó, các cặp đôi ăn để cầu mong tình yêu thêm bền chặt, son sắt.
Ngoài ra, nhiều người cũng đi chùa cầu duyên, tặng quà cho người thương, hay đơn giản là cùng nhau ngắm mưa ngâu. Những hoạt động này giúp ngày lễ trở nên gần gũi, phù hợp với nhịp sống hiện đại nhưng vẫn giữ được nét lãng mạn vốn có.
Lễ Thất Tịch, với câu chuyện tình yêu vượt thời gian của Ngưu Lang và Chức Nữ, đã trở thành một biểu tượng văn hóa sâu sắc. Dù ở bất kỳ phiên bản nào, ngày lễ này vẫn luôn là lời nhắc nhở về giá trị của tình yêu đích thực, sự hy sinh và lòng thủy chung. Để tìm hiểu thêm nhiều kiến thức văn hóa Trung Hoa thú vị, đừng quên ghé thăm trang web của Tự Học Tiếng Trung mỗi ngày nhé.
