Tết Đoan Ngọ là một trong những ngày tết quan trọng của người dân Trung Quốc Việt Nam. Cùng tự học tiếng Trung tìm hiểu về ngày tết Đoan Ngọ của Trung Quốc và Việt Nam nhé!
Tết Đoan Ngọ tiếng Trung là gì?
Tết Đoan Ngọ hoặc Tết Đoan Dương, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Đây là một ngày Tết truyền thống tại một số nước Đông Á như Việt Nam, Triều Tiên và Trung Quốc.
Tết Đoan ngọ tồn tại từ lâu trong văn hoá dân gian Phương Đông và có ảnh hưởng đến sinh hoạt văn hoá. “Đoan” nghĩa là mở đầu, “Ngọ” là khoảng thời gian từ 11 giờ sáng tới 1 giờ chiều. Đoan Ngọ lúc mặt trời bắt đầu ngắn nhất, ở gần trời đất nhất trùng với ngày hạ chí. Tết Đoan Ngọ còn được gọi là Tết Đoan Dương. Theo triết lý y học Đông phương thì hỏa khí (thuộc dương) của trời đất và trong cơ thể của con người trong ngày Đoan ngọ đều lên đến tột bậc.
Tết Đoan Ngọ trong tiếng Trung là 端午節 /Duānwǔ jié/ . Trong văn hóa Trung Quốc, còn gọi là Lễ hội Thuyền rồng. Cùng tìm hiểu nét văn hóa trong ngày tết Đoan Ngọ của Trung Quốc và Việt Nam nhé!
Tết Đoan Ngọ Trung Quốc – Ý nghĩa phong tục tết đoan ngọ
Nguồn gốc tết Đoan Ngọ Trung Quốc
Vào cuối thời Chiến Quốc, có một vị đại thần nước Sở là Khuất Nguyên. Ông là vị trung thần nước Sở và còn là nhà văn hoá nổi tiếng. Tương truyền ông là tác giả bài thơ Ly tao (thuộc thể loại Sở từ) nổi tiếng trong văn hóa cổ Trung Hoa. Thể hiện tâm trạng buồn vì đất nước suy vong với hoạ mất nước. Do can ngăn vua Hoài Vương không được, lại bị gian thần hãm hại. Ông đã uất ức gieo mình xuống sông Mịch La tự vẫn ngày mùng 5 tháng 5.
Thương tiếc người trung nghĩa. Mỗi năm cứ đến ngày đó, dân Trung Quốc xưa lại làm bánh, quấn chỉ ngũ sắc bên ngoài (ý làm cho cá sợ, khỏi đớp mất). Rồi bơi thuyền ra giữa sông, ném bánh, lấy bỏ gạo vào ống tre rồi thả xuống sông cúng Khuất Nguyên.
Ngoài ra, có truyền thuyết khác về sự bắt nguồn của ngày tết Đoan Ngọ, nhiều nguồn tin cho rằng tập tục tết Đoan Ngọ là bắt nguồn từ Hạ Trí trong thời cổ, có người thì cho rằng, đây là sự tôn sùng vật tổ của người dân vùng sông Trường Giang.
Tết Đoan Ngọ ở Trung Quốc có hoạt động gì?
Trong văn hóa người Trung Quốc, phong tục tết đoan ngọ nổi bật là đua thuyền rồng. Thuyền rồng tùy từng địa phương mà có kích thước và số lượng người chèo khác nhau, nhưng đều làm từ gỗ, có vẽ trang trí. Trước khi đua thuyền phải mời rồng, tế thần. Ví như ở Quảng Châu, trước ngày Đoan Ngọ người ta phải đưa thuyền lên khỏi mặt nước, làm lễ tế ở miếu Nam Hải, rồi lắp đầu rồng và đuôi rồng, rồi mới thi đấu.
Còn ở thành phố Mịch La, tỉnh Hồ Nam, trước hết phải ra miếu Khuất Nguyên tế cúng.Trùm vải đỏ lên đầu rồng, đặt lên bàn tế. Tế xong mới lắp đầu rồng vào thuyền và đua, vừa để mời rồng, vừa tế Khuất Nguyên. Ở vùng Chiết Giang thì trước khi đua thuyền phải tế Tào Nga.
Tết đoan ngọ ở Trung Quốc ăn gì?
Người Trung Quốc có tục ăn bánh ú vào ngày Đoan Ngọ. Còn gọi là bánh chưng 粽子 vì cách làm gần giống bánh chưng của ta. Bên ngoài gói lá, bên trong gạo nếp, có nhiều loại nhân. Nhưng bánh chưng của Trung Quốc không phải hình vuông to, mà là hình củ ấu nho nhỏ. Ngày nay nhân bánh có rất nhiều loại, từ thịt, long nhãn, trứng mặn…
Ngoài ra còn có các tục khác nữa như uống rượu hùng hoàng trừ ngũ độc, hái thuốc, hái trà…
Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ Việt Nam
Ở Việt Nam, tết đoan ngọ còn được gọi là gì nhỉ? Là tết giết sâu bọ, là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng.
Ở Việt Nam, Tết Đoan ngọ được “Việt hóa” thành ngày Tết diệt sâu bọ và thờ cúng tổ tiên. Người Việt Nam còn gọi Tết Đoàn Ngọ là “Tết giết sâu bọ”. Vì trong giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết, dịch bệnh dễ phát sinh. Vào ngày này, dân gian có nhiều tục trừ trùng phòng bệnh.
Hiện ở một số làng quê Việt Nam vẫn còn giữ nếp xưa, rất coi trọng ngày Tết này.
Vào thời điểm này, trái cây, hoa lá bắt đầu đơm hoa kết trái mong một mùa bội thu.Vì vậy, hoa quả là thứ đồ cúng không thể thiếu. Ngoài ra còn có những món ăn khác tùy theo tập quán của từng địa phương.
Các món ăn tết đoan ngọ nổi bật như:
– Bánh tro đã trở thành món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ ở Nam Trung Bộ và Miền Nam Việt Nam.
– Ở miền Bắc, ngày này các gia đình thường làm các món từ vịt.
– Rượu nếp hay cái rượu cũng là món ăn được nhiều người ưa thích trong tết Đoan Ngọ. Uống rượu hoặc ăn rượu nếp giết sâu bọ.
– Chè hạt sen nấu cùng bột sắn dây và chè đỗ đen có tác dụng giải nhiệt. Tiết trời đầu tháng 5 nắng nóng, dễ sinh các bệnh nhiệt trong người, chè hạt sen, chè đỗ đen được nhiều gia đình lựa chọn làm món tráng miệng.
Ngày Tết đoan ngọ đơn giản nhưng chất chứa rất nhiều ý nghĩa về văn hóa. Hi vọng bài viết sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin về ngày tết đoan ngọ và có thêm động lực học tiếng Trung Quốc nữa nhé!
Xem thêm:
- Cơm chiên dương châu – món ăn tinh túy của người Tàu
- Tìm hiểu phong tục bó chân của phụ nữ Trung Quốc
- Văn hóa Trung Quốc khi bạn đến làm khách
