Hậu sinh khả úy là thành ngữ được dùng nhiều trong giao tiếp có nguồn gốc từ tiếng Trung. Bài học hôm nay cùng tự học tiếng Trung tìm hiểu xem hậu sinh khả úy là gì nhé?
Hậu sinh khả úy là gì?
Như đã nói ở trên, Hậu sinh khả úy là thành ngữ bắt nguồn từ tiếng Trung. Nguyên văn là 后生可畏 /hòu shēng kě wèi/.
Trong đó:
后 hòu: Hán Việt là Hậu. Nghĩa là hậu sinh; thế hệ sau; hậu duệ; con cháu
生 shēng: Hán Việt là Sinh. Có nghĩa là sinh, sinh đẻ
可 kě: Hán Việt là Khả. Có nghĩa là đáng, được, có thể
畏 wèi: Hán Việt là Úy. Có nghĩa là kính nể, kính phục, khâm phục.
Vậy Hậu sinh khả uý nghĩa là gì – 后生可畏 có nghĩa là kẻ sinh sau ắt hơn bậc đàn anh. Lớp trẻ là lực lượng mới, có sức vượt trội hơn hẳn các bậc tiền bối, nên rất đáng nể phục
Tương đương với một số câu thành ngữ khác như: Tuổi trẻ tài cao, Con hơn cha là nhà có phúc…
Nguồn gốc câu thành ngữ Hậu sinh khả úy
Hậu sinh khả úy được trích từ một câu nói của Khổng Tử trong tác phẩm “Luận ngữ – Tử Hãn”, nguyên văn câu nói như sau:
后生可畏，焉知来者之不如今也？四十、五十而无闻焉，斯亦不足畏也已。
Hòu shēng kě wèi, yān zhī lái zhě zhī bù rújīn yě? Sìshí, wǔshí ér wú wén yān, sī yì bùzú wèi yě yǐ.
Tạm dịch là: Những người thế hệ sau rất đáng kính phục, làm sao mới biết thế hệ sau không bằng thế hệ trước đây? Nếu đến lúc 40, 50 tuổi mà vẫn không có danh tiếng gì, vậy thì họ sẽ chẳng còn gì phải kính sợ rồi.
Câu chuyện thành ngữ
Khi Khổng Tử đang đi du ngoạn thì tình cờ gặp 3 đứa trẻ, 2 đứa trẻ đang chơi đùa cùng nhau, còn 1 đứa thì lại chỉ đứng bên cạnh. Khổng Tử lấy làm thắc mắc, hỏi đứa trẻ kia tại sao không chơi cùng bạn. Đứa trẻ trả lời rất thật thà: “Đánh lộn nhau kịch liệt có thể làm hại đến tính mạng con người, vừa chơi đùa vừa lôi kéo cũng sẽ làm mình bị thương, hơn nữa, kéo rách quần áo cũng chẳng có ích gì. Cho nên cháu không muốn chơi cùng, thế thì có gì đáng ngạc nhiên đâu ạ?”
Sau một thời gian, đứa trẻ xây lâu đài bằng đất, một mình ngồi trong đó, lâu không ra, không nhường chỗ cho Khổng Tử đang chuẩn bị rời đi.
Khổng Tước không nhịn được hỏi lại: Sao cháu ngồi trong đó mà lại không chịu tránh đường nhường cho xe qua?”.
“Cháu chỉ nghe nói xe phải đi vòng qua thành, chứ chưa từng nghe thành phải tránh cho xe qua bao giờ”.
Khổng Tử rất ngạc nhiên, cảm thấy thật kinh ngạc khi đứa trẻ còn nhỏ lại có thể ăn nói tốt như vậy, bèn khen ngợi rằng: “Còn nhỏ mà biết nhiều chuyện như vậy!”.
Đứa bé lại đáp lại: “Cháu nghe người ta nói, con cá sinh ra thì 3 ngày sau đã biết bơi, con thỏ sinh ra thì 3 ngày đã biết chạy, con ngựa sinh ra thì chỉ 3 ngày đã có thể đi theo mẹ nó, đó đều là những điều hết sức bình thường, có gì đáng nói đâu”. Khổng Tử không ngừng thốt lên: “Được rồi, hiện tại mới biết người trẻ tuổi quả nhiên rất giỏi”.
Ý nghĩa thành ngữ
Câu nói chính là sự hy vọng và ngợi ca mà các bậc tiền bối đặt vào các thế hệ trẻ. Khổng Tử tin rằng những người trẻ tuổi nhất định sẽ vượt qua bậc tiền bối trong tương lai, và khuyến khích họ nắm bắt tình hình hiện tại, làm việc chăm chỉ kịp thời, rèn giũa và phấn đấu hoàn thiện bản thân. Tuổi trẻ có những đặc điểm của người trẻ và những ưu điểm của người trẻ. Tuổi trẻ thường có cách suy nghĩ khác với người lớn và có những quan điểm riêng về sự việc. Khổng Tử đã khuyên người trẻ tuổi không được bỏ cuộc giữa chừng. Không làm gì, tiêu xài vô ích khi về già mới nhận ra mình không có việc gì làm, giống như lời khuyên trong “Hán Vũ Đế”, “少壮不努力，老大徒伤悲”。
Hy vọng với những lời giải trên đã giúp bạn hiểu hơn về thành ngữ Hậu sinh khả úy. Trong bài thi HSK cũng sẽ hay gặp các thành ngữ như vậy. Đừng quên trau dồi cho bản thân nhiều hơn nữa nhé!
Xem thêm:
- Cầm kỳ thi họa nghĩa là gì? Giải thích thành ngữ
- Giải thích thành ngữ tiếng Trung: Bịt tai trộm chuông
- Giải thích thành ngữ tiếng Trung: Tái ông thất mã là gì?
