Đến cuối thế kỷ thứ 2, nhà Hán không còn quyền lực. Cuối cùng, vào năm 220, vị hoàng đế cuối cùng của nhà Hán bị soán ngôi. Đất nước chia thành ba quốc gia kế vị: Thục, Ngụy và Ngô. Để phân biệt các quốc gia này với các quốc gia cùng tên nhưng trong các thời kỳ trước đó, người ta đã thêm vào: Ngụy là Tào Ngụy (曹魏), Thục là Thục Hán (蜀漢), và Ngô là Đông Ngô (東吳). Điều này thiết lập một thời đại ngắn ngủi trong lịch sử sơ khai của Trung Quốc kéo dài từ năm 222 đến năm 265, được gọi là thời kỳ Tam Quốc.
Ba vị vua là ai?
Lưu Bị, một thành viên của hoàng tộc họ Lưu, đã thành lập một vương quốc gọi là Thục Hán. “Thục” là một thuật ngữ cổ để chỉ khu vực Tứ Xuyên, và “Hán” ngụ ý đây là sự tiếp nối của triều đại nhà Hán.
Ở miền bắc Trung Quốc, một người tên là Tào Phi đã thành lập một vương quốc có tên là Ngụy. Tào Phi là con trai của Tào Tháo, con nuôi của một hoạn quan. Tào Tháo là một trong nhiều người tranh giành quyền lực dưới những thập kỷ cuối cùng của nhà Hán. Đã chiếm lĩnh một vùng lãnh thổ rộng lớn ở miền bắc Trung Quốc dưới sự kiểm soát của ông ta. Cái chết của ông vào năm 220 cho phép con trai ông là Tào Phi thành lập vương quốc Ngụy.
Ở đông nam Trung Quốc, một nhà nước thứ ba được hình thành, do một người tên là Tôn Quân cai trị. Nhà nước được gọi là Ngô, một tên lịch sử cổ truyền truyền thống cho vùng đó của Trung Quốc.
Sự khởi đầu của Tam Quốc – Sự chia cắt 3 ngả của Đế chế Hán
Đế chế nhà Hán kết thúc với thiên tai và các cuộc nổi loạn làm suy yếu quyền lực của triều đình.
Những cuộc xung đột lớn trong triều đình kết thúc bằng việc giết hại nhiều thành viên hoàng tộc, hoạn quan và quan lại của triều đình. Cùng các nhân viên và lính canh. Vị hoàng đế cuối cùng của nhà Hán đã quy y với thủ lĩnh khu vực là Tào Tháo. Trong trận Xích Bích năm 208, Lưu Bị và Tôn Quân liên minh và đánh bại Tào Tháo . Trung Quốc bị chia cắt thành ba miền, nhưng nhà Hán sống dai dẳng ở phía bắc với Tào Tháo.
Khi Tào Tháo qua đời vào năm 220 sau Công Nguyên, con trai ông là Tào Phi đã buộc vị hoàng đế cuối cùng của nhà Hán phải nhượng lại quyền lực. Cao Phi đã lập thủ đô Lạc Dương của vương quốc mới gọi là Tào Ngụy, và thời kỳ Tam Quốc bắt đầu.
Năm 221, Lưu Bị đặt vương quốc mới là Thục Hán. Năm 229, Tôn Quân lấy quốc hiệu là Ngô, chính thức hoàn thành tam quốc.
Vương quốc Tào Ngụy (220–266 sau Công nguyên) – Vương quốc mạnh nhất
- Kinh đô: Lạc Dương
- 5 vị vua của Tào Ngụy: Tào Phi (220–226), Tào Thụy (226–239), Tào Phương (239–254), Tào Mao (254–260), Tào Huân (260–265)
- Tào Ngụy có diện tích lãnh thổ lớn nhất và dân số đông nhất.
Chế độ Tào Ngụy đã phát triển rất nhanh khi Tào Tháo còn sống. Khi Tào Tháo thành lập vương quốc, lãnh thổ của họ đã chiếm toàn bộ phần đất sau đó là miền bắc Trung Quốc.
Tào Tháo sinh ra trong một gia đình quý tộc chính thống. Khi nhà Hán sắp kết thúc, ông đã xây dựng quân đội của mình và đưa các lãnh thổ của các công tước khác về dưới quyền kiểm soát của mình. Tào Tháo đã mất 7 năm để chinh phục khu vực phía bắc và thống nhất nó. Hoàng đế nhà Hán phong ông làm vua Ngụy.
Sau khi Tào Phi lên ngôi Ngụy từ cha mình là Tào Tháo, ông đã trấn áp các cuộc nổi loạn nội bộ và xây dựng quân đội của mình. Ông buộc hoàng đế cuối cùng của nhà Hán phải nhường ngôi vào năm 220 và đặt tên cho vương quốc của mình là Tào Ngụy.
Khi hoàng đế thứ ba của nhà Ngụy, Tào Phương (trị vì: 239-254), lên ngôi năm 8 tuổi, ông được Tư Mã Ý và Tào Thục phi giúp đỡ. Tào Sướng kiêu ngạo và thậm chí đã bỏ tù Quách Thái hậu.
Năm 249, trong khi Tào Phương và Tào Sảng đến lăng mộ Cao Bình để thờ hoàng đế trước đó của Ngụy, Tư Mã Ý đến gặp Quách Thái hậu và yêu cầu loại bỏ gia đình của Tào Sảng. Sau đó ông đã dẫn đầu một đội quân để đánh bại Tào Sảng.
Tư Mã Ý đã giành được nhiều quyền lực và ảnh hưởng và gia đình của ông ngày càng lớn mạnh cho đến khi đủ mạnh để đe dọa chế độ Ngụy. Tào Phương không dám trấn áp nhà Tư Mã.
Cuối cùng, Tào Phương bị phế truất, sau khi Tư Mã Ý buộc Quách Thái hậu phải liên minh với mình.
Năm 266, Tư Mã Viêm (cháu của Tư Mã Ý) buộc Tào Huân, vị vua cuối cùng của Ngụy, phải thoái vị và thay thế Ngụy bằng nhà Tấn.
Vương quốc Thục Hán (221–263) – Vương quốc Tây Nam
- Thành lập năm 221 bởi Lưu Bị
- Kinh đô: Thành Đô
- 2 vị vua của Thục: Lưu Bị (221–223), Lưu Thiện (223–263)
Không dễ dàng gì để Lưu Bị thành lập Vương quốc Thục Hán. Lưu Bị là một trong những hậu duệ của vua Cảnh thời nhà Hán, nhưng gia sản của ông giảm sút. Cha mất sớm, mẹ kiếm tiền bằng nghề bán chiếu rơm, dép rơm.
Ông có một nhân cách tốt và kết bạn với nhiều anh hùng và nhân vật nổi tiếng. Ông đã xây dựng quân đội của mình nhưng vẫn còn rất yếu. Ông đã dựa rất nhiều vào sự giúp đỡ của các công tước khác, bao gồm cả Tào Tháo.
Năm 208, Lưu Bị nhận được sự giúp đỡ của danh tướng Gia Cát Lượng và hợp nhất Tôn Quân và Chu Du để đánh bại Tào Tháo trong trận Xích Bích. Do đó, ông đã giành được một số lãnh thổ. Từ năm 209 đến năm 219, Lưu Bị chinh phục nhiều hơn và mở rộng lãnh thổ của mình. Năm 221, Lưu Bị thành lập Vương quốc Thục Hán tại Thành Đô, và cai trị trong hai năm.
Năm 219, tướng Quan Vũ của Lưu Bị bị Tôn Quân, vua của Vương quốc Đông Ngô, giết chết. Lưu Bị muốn trả thù Quan Vũ, định cử một tướng khác là Trương Phi đi chinh phạt nước Ngô. Nhưng Trương Phi đã bị thuộc hạ giết chết trước khi lên đường.
Từ năm 238 đến năm 262, vương quốc Thục Hán tổ chức 11 cuộc viễn chinh phía bắc để tấn công vương quốc Ngụy. Họ thắng nhiều hơn thua, nhưng các cuộc chiến tranh đã tiêu tốn rất nhiều lương thực, tiền bạc và nhân lực, khiến nước Thục suy yếu.
Năm 263, Ngụy xâm lược Thục, và Lưu Thiện, vị vua cuối cùng của Thục, đầu hàng Ngụy. Ông được phép sống cuộc sống của mình một cách yên bình ở Lạc Dương, kinh đô của nước Ngụy.
Vương quốc Đông Ngô (229–280) – Cuối cùng của Tam Quốc
- Thành lập năm 229 bởi Tôn Quân
- Kinh đô: Kiến Nghiệp (Nam Kinh ngày nay)
- 4 vị vua của Ngô: Tôn Quân (229–252), Tôn Lương (252–258), Tôn Tú (258–264), Tôn Hạo (264–280)
Từ năm 222 đến năm 225, Tào Ngụy phát động ba cuộc chiến chống lại Đông Ngô nhưng không thành tựu được gì. Năm 228, Ngụy lại tấn công Ngô, bị Ngô đánh cho tơi tả. Trong 24 năm tương đối yên bình sau đó, Tôn Quân thành lập vương quốc Đông Ngô vào năm 229 , và nước Ngô thịnh vượng.
Một cuộc di cư của người miền bắc xuống phía nam và sự khuất phục của người Shanyue, đã làm gia tăng dân số và sản xuất nông nghiệp của họ.
Năm 252, Tôn Quân qua đời và con trai của ông là Tôn Lượng lên ngôi khi mới 10 tuổi.
Năm 279, nhà Tấn tổ chức một cuộc tấn công quy mô lớn vào Đông Ngô và giành chiến thắng. Năm 280, Tôn Hạo , vị vua cuối cùng của vương quốc Ngô đầu hàng .
Vì vậy, thời kỳ Tam Quốc đã nhường chỗ cho thời đại nhà Tấn (265–420 sau Công Nguyên).
Tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa
Tam Quốc Diễn Nghĩa là một tác phẩm bán lịch sử nổi tiếng được viết bởi La Quán Trung vào khoảng năm 1368 sau Công Nguyên.
Tác giả đã khắc họa những cuộc chiến và cuộc sống, đấu tranh của những người cai trị trong thời Tam Quốc. Đặc biệt chú trọng đến Lưu Bị và Tào Tháo. Tiểu thuyết lịch sử này mang màu sắc tư duy hiện đại của người Trung Quốc về thời đại.
Một nhân vật đặc biệt thu hút người đọc lịch sử trong thời kì này là Gia Cát Lượng. Gia Cát Lượng là một vị tướng. Ông chưa bao giờ trở thành một người cai trị hoặc dường như có tham vọng nắm quyền cho riêng mình – nhưng ông được biết đến như một trong những chiến lược gia vĩ đại nhất trong lịch sử Trung Quốc. Tào Tháo và Gia Cát Lượng thường được coi là những gương mẫu vĩ đại về tài thao lược.
Thời Tam Quốc là một trong những thời kỳ đẫm máu nhất trong lịch sử Trung Quốc. Một cuộc điều tra dân số vào cuối thời Đông Hán cho biết dân số khoảng 56 triệu người. Trong khi một cuộc điều tra dân số vào đầu thời Tây Tấn (sau khi nhà Tấn thống nhất Trung Quốc) cho biết dân số khoảng 16 triệu người. Ngay cả khi tính sai số thì vẫn có giả định rằng một phần lớn dân số đã bị xóa sổ trong các cuộc chiến tranh liên miên diễn ra trong thời Tam Quốc này.
Xem thêm:
