Cùng tìm hiểu ý nghĩa và nguồn gốc của thành ngữ tiếng Trung “Mưu sự tại nhân thành sự tại thiên” để học và vận dụng trong bài thi và giao tiếp.
Thành ngữ tiếng Trung: Mưu sự tại nhân thành sự tại thiên
Tiếng Trung: 谋事在人成事在天 / móu shì zài rén chéng shì zài tiān/
Trong đó;
谋 [móu]: mưu; mưu kế; mưu mô
事 [shì]: sự tình; công việc; việc
在 [zài] : tại, do.
人 [rén]: người
成 [chéng] hoàn thành; thành công
Giải nghĩa: Để lên kế hoạch cho bất kỳ một việc nào đó thì là do bản thân của con người. Còn việc có thành hay bại thì phần lớn là do ông trời. Bởi bất cứ điều gì cũng phải chịu tác động của nhiều điều kiện khách quan khác nhau.
Từ đồng nghĩa: 尽人事，听天命
Nguồn gốc câu thành ngữ
Câu nói “Mưu sự tại nhân thành sự tại thiên” xuất phát từ Gia Cát Lượng (Tể tướng của nhà Thục Hán thời Tam Quốc) nguyên văn là: 谋事在人，成事在天，不可强也！
Chuyện kể rằng:
Trong trận hỏa chiến ở hang Thượng Phương, Khổng Minh (Gia Cát Lượng) đã bày mưu để đưa cha con Tư Mã Ý vào thế trận hỏa thiêu bày sẵn. Tưởng rằng Tư Mã Ý sẽ bị chết cháy ở Thượng Phương Cốc, nhà Ngụy đại nạn tới nơi. Thì bỗng gió nổi lên, trời đổ mưa rào. Mưa xuống làm lửa dập tắt, cha con Tư Mã Ý thoát chết. Gia Cát Lượng đứng trên cao nhìn tàn cuộc mà mắt rơm rớm lệ, đành ngước mặt lên trời thống khổ: “Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên”.
Giấc mộng phục hưng triều Hán bao năm vẫn thất bại.
Có thể nói Gia Cát Lượng trong Tam Quốc Diễn Nghĩa là một người rất khôn khéo, mọi việc đều dự tính kỹ lưỡng. Tuy nhiên Gia Cát Lượng cũng chỉ là con người, không phải là thần, không thể thay đổi được mọi thứ.
Không chỉ có chiến đấu, mà các mặt khác của cuộc sống cũng vậy. Mọi sự việc đều cần “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, trong đó quan trọng nhất là thuận theo ý trời.
Đây không phải là mê tín, trời ở đây không phải là huyễn mà điều gì phù hợp với điều kiện của con người là ý muốn của Thượng đế. Và “ý trời” cũng có thể hiểu là “thuận theo tự nhiên” là “lòng dân”, …. Việc gì trái luân thường đạo lý đều bất thành. Thông minh chưa chắc đã bằng may mắn, hợp “ý trời”.
Thế những, lại khuyên rằng không nên quá ỷ lại vào đó mà không nỗ lực hay đổ lỗi thất bại là cho trời đất. Những yếu tố may rủi luôn tồn tại, điều quan trọng là nếu chúng ta đã cố gắng hết mình. Dù kết quả có như thế nào cũng sẽ không thấy hổ thẹn.
Hi vọng với những chia sẻ trên đã giúp bạn hiểu thêm về câu thành ngữ tiếng Trung 谋事在人，成事在天 nhé!
Xem thêm:
